۱-حفظ آرامش و رعایت آداب معاشرت

یکی از مهم ترین عوامل در هنگام مصاحبه حفظ آرامش است. از زمانی که وارد سالن می­ شوید تمام رفتارهای تان توسط اساتید مورد بررسی قرار می­ گیرد، بنابراین سعی کنید متعادل باشید. به یاد داشته باشید که قبل از ورود حتما در بزنید. در طول مصاحبه اعتماد به نفس خود را حفظ کنید. زیاده ­گویی نکنید و واژه­ هایی را که از تلفظ و یا معنای آنها مطمئن نیستید بیان نکنید، چون ممکن است استاد در همان مورد سوال دیگری ازتان بپرسد. همواره حفظ ادب و احترام را به خاطر داشته باشید. اگر از نظر آکادمیک در سطح بسیار بالایی هم قرار داشته باشید، ضعیف بودن در زمینه آداب معاشرت از احتمال قبولی ­تان می ­کاهد. در جلسه مصاحبه اساتید از دو جنبه به کار شما امتیاز می دهند: جنبه آموزشی و پژوهشی. در واقع این دو جای یکدیگر را نمی ­گیرند. یعنی هرچقدر هم که مدارک مختلف داشته باشید ضعف پژوهشی شما پوشیده نمی­ شود. دستاوردهای شما بیش از هرچیز دیگری برای مصاحبه کنندگان مهم است. بهترین کار این است که خودتان را جای اساتید بگذارید و ببینید دانشجویی مثل خودتان را قبول می کنید؟ سطح علمی، پژوهشی و همچنین رفتار آکادمیک­ تان برای فردی که در آینده­ای نزدیک قرار است به عنوان استاد فعالیت کند مناسب است؟ یا اصلا چه ویژگی­ هایی دارید که باید شما را بپذیرند و این فرصت را به شخص دیگری ندهند؟ اگر تا به حال به این موضوع فکر نکرده بودید حالا وقتش است که به آن فکر کنید.

۲-داشتن ایده در مورد رساله دکتری

در مورد موضوعی که می خواهید برای پژوهش رساله دکتری­تان انتخاب کنید ایده ­ای داشته باشید. البته این موضوع باید در حد و اندازه پژوهش در مقطع دکتری باشد. می­ توانید منابع معتبر را جستجو کنید و همچنین با اساتید دوره کارشناسی ارشدتان مشورت کنید. اگر موضوع انتخابی­ تان با علایق اساتید مصاحبه کنند هم راستا باشد احتمالی قبولی ­تان افزایش خواهد یافت.

 ۳-شناخت اساتید مصاحبه کننده

اگر پیش از جلسه مصاحبه سعی کنید اساتید را بشناسید کمک بزرگی به خود کرده ­اید. می­ توانید با مراجعه به سایت دانشکده با رزومه و همچنین حوزه­ های کاری اساتید و مقالات و پژوهش­ هایشان آنها را بهتر بشناسید. سعی کنید مقالاتی با همان موضوعات پیدا و مطالعه کنید تا یک پیش زمینه داشته باشید. در هر دانشگاهی اساتیدی هستند که به دلیل سابقه آموزشی و قدمت تدریس ­شان در دانشگاه احتمال حضورشان در جلسه مصاحبه بیشتر است. البته به یاد داشته باشید که دانشکده ممکن است از دانشگاه ­های دیگر نیز اساتیدی را به عنوان استاد مدعو دعوت کند.

 ۴- آشنایی با دانشجویان دکتری هم رشته

به دانشگاهی که در آن دعوت به مصاحبه شده­ اید بروید و با دانشجویان ترم ­های بالاتر صحبت کنید و از آنها در مورد فضای آکادمیک و زمینه­ های مورد علاقه ­ی اساتید پرس و جو کنید. این کار در شناخت دانشگاه کمک بزرگی به شما می کند. برخی دانشگاه ­ها مانند دانشگاه تهران علاوه بر مصاحبه یک آزمون داخلی نیز برگزار می کنند که منابع­شان در سایت قرار داده می­ شود. اما برخی اساتید بر منابع دیگری نیز تاکید می­ کنند. مشورت با دانشجویان ترم بالایی می­تواند این اطلاعات با ارزش را در اختیارتان قرار دهند. گاهی منابع خیلی دیر از سوی دانشکده اعلام می ­شوند و فرصتی برای مطالعه آنها وجود ندارد، بنابراین اگر شما با پرسش از دانشجویان در مورد آنها اطلاع داشته باشید از سایر رقیبان ­تان سبقت می­گیرید.

۵- اهمیت زبان انگلیسی

اگر نمره زبان یکی از آزمون­های بین المللی مثل آیلتس یا تافل را کسب کرده ­اید یک قدم از سایر داوطلبین جلو هستید. همانطور که می ­دانید در فرم سنجش همانند امتیازهای وضع شده برای پایان نامه و غیره، برای نمره زبان انگلیسی نیز امتیازی در نظر گرفته شده است. از طرفی داشتن مدرک زبان بین المللی معتبر نقطه قوتی در رزومه شما خواهد بود و تاثیر مثبتی در ارزیابی­تان دارد. اما اگر هنوز برای این آزمون­ ها اقدام نکرده ­اید می ­توانید در فرصت باقیمانده در آزمون­های زبان دانشگاه­های داخلی شرکت کنید. اهمیت این آزمون ­ها به اندازه آزمون­ های بین ­المللی نیست اما برای امتیاز مورد نظر در مصاحبه دکتری می توانید روی آنها حساب کنید.

همچنین پیش از جلسه مصاحبه خودتان را برای یک مکالمه انگلیسی ساده آماده کنید. ممکن است از شما سوال شود بیوگرافی علمی ­تان را به انگلیسی بیان کنید و یا چکیده پایان­ نامه­ تان را به انگلیسی بگویید. یا اینکه پاراگرافی از یکی از کتاب­های رشته خودتان بخوانید و ترجمه کنید. سعی کنید به زبان تخصصی رشته خودتان تسلط کامل داشته باشید.

۶-  همراه داشتن مدارک و مستندات

همه ­ی مدارک و مستندات مربوط به همایش ­ها و مقالات و کنفران س­ها، سوابق تدریس، جوایز و تقدیرنامه­ ها، ریزنمرات و توصیه نامه اساتید شاخص خود را در پوشه ­ای به طور منظم همراه داشته باشید. ترتیب و نظم آنها از این جهت اهمیت دارد که در آن لحظه برای پیدا کردن مدرک مورد نظر دچار استرس و سردرگمی نمی شوید. همین رعایت نظم و ترتیب می ­تواند تاثیر بسیار مثبتی روی اساتید مصاحبه کننده داشته باشد.

۷- صحبت در مورد زندگی و مشغله شخصی را کنار بگذارید

از صحبت کردن در مورد مسائل شخصی بپرهیزید. شاید فکر کنید که اگر خودتان را پرمشغله نشان دهید و از موقعیت کاری تان بگویید برای خودتان امتیاز جمع می­کنید. اما این تصور کاملا اشتباه است. به یاد داشته باشید که ادامه تحصیل در مقطع دکتری به این معناست که شما کسب علم و دانش و پژوهش را اولویت خود قرار داده­ اید. بنابراین مصاحبه کنندگان باید این اولویت را در صحبت ­های شما ببینند.

در تمامی طول مصاحبه آرامش و تمرکز روانی خود را حفظ کنید. لبخند را فراموش نکنید.